وجه التزام چیست؟
وجه التزام قراردادی(خسارت قرادادی) به چه معنا است؟
وجه التزام چیست؟…وجه التزام یعنی اگر مبلغ خسارت ناشی از تاخیر در انجام تعهد یا عدم انجام تعهد در قرارداد تعیین و پیش بینی شده باشد. به آن وجه التزام گفته می شود.
نکته مهم این است که زمانی که وجه التزام در قراراداد پیش بینی می شود. در صورت تخلف متعهد ، جهت جبران خسارت باید مبلغ پیش بینی شده را بپردازد نه کمتر نه بیشتر. لذا دادگاه در این موارد متعهد را الزام به پرداخت مبلغ وجه التزام می نماید. در این باره ماده 230 قانون مدنی مقرر می دارد : اگر در ضمن معامله شرط شده باشد که در صورت تخلف متخلف مبلغی به عنوان خسارت تادیه نماید حاکم نمی تواند. او را به بیشتر یا کمتر از آنچه ملزم شده است محکوم کند.
اقسام وجه التزام(خسارت قراردادی) چه مواردی است؟
اول- وجه التزام بابت عدم اجرای تعهد : در این صورت وجه التزام(وجه التزام چیست؟) بدل اصل تعهد بوده و همچون خسارت عدم انجام تعهد، متعهدله نمی تواند هم اجرای تعهد را بخواهد و هم وجه التزام را بلکه باید یکی را انتخاب نماید. البته متعهد نمی تواند از اجرای تعهد امتناع و متعهدله را مجبور به قبول وجه التزام نماید.
برای مثال ؛ الف متعهد به فروش خانه خود به ب میشود و در ضمن قرارداد شرط مینماید. در صورت عدم ایفای تعهد یعنی انعقاد بیع، متخلف باید مبلغ یکصد میلیون تومان به طرف دیگر خسارت بدهد. حال اگر الف از فروش خانه امتناع نماید ب می تواند یا مبلغ وجه التزام را مطالبه نماید و یا الزام الف را به فروش خانه بخواهد، او نمیتواند هر دو را با هم مطالبه نماید. الف هم نمیتواند در صورتی که ب الزام او به فروش را بخواهد، با پرداخت وجه التزام، از ایفای تعهد امتناع نماید.
با وکیل سعادت آباد و انواع خدمات حقوقی در این منطقه مشورت نمایید…
دوم- وجه التزام بابت تاخیر در انجام تعهد : برای مثال : در ضمن عقد اجاره ای آمده باشد در صورت تاخیر مستاجر در تخلیه عین مستاجره از تاریخ انقضای عقد، وی در برابر هر روز تاخیر در تخلیه باید مبلغ 400 هزار تومان خسارت بدهد.
وجه التزام تاخیر در انجام تعهد همراه با اصل تعهد قابل مطالبه است. بنابراین در مثال فوق موجر میتواند هم تخلیه عین مستاجره و هم وجه التزام بابت تاخیر را باهم مطالبه کند.
برخی نکات کاربردی در خصوص وجه التزام(خسارت قراردادی)
نکته 1 : زمانی که وجه التزام در قرارداد پیش بینی شده باشد. استثنائا برای ایجاد مسئولیت قراردادی نیازی به اثبات ورود خسارت نمی باشد.
نکته 2 : خسارت عدم انجام تعهد با وجه التزام(وجه التزام چیست؟) به انجام تعهد، با هم قابل جمع نیست یعنی نمیتوان در قرارداد توافق کرد، که متخلف هم خسارت عدم انجام تعهد ، دادگاه به آن حکم میکند را بپردازد و هم وجه التزام پیش بینی شده در قرارداد را، در این صورت تنها خسارت عدم انجام تعهد باید پرداخت گردد.
نکته 3 : در صورتی که در قرارداد، وجه التزام پیش بینی گردد موضوع تعهد تجزیه پذیر باشد یعنی قابل جدا شدن باشد و متعهد بخشی از تعهد را ایفا نماید، دادگاه میتواند متعهد را از بخشی از وجه التزام که متناسب با بخش اجرا شده است، معاف نماید. برای مثال؛ موضوع تعهد، فروش 10 تن گندم است و برای عدم انجام تعهد 10 میلیون تومان وجه التزام پیش بینی شده است. اگر متعهد تنها 5 تن را تسلیم کند، دادگاه میتواند متعهد را به 5 میلیون تومان محکوم نماید.(برگرفته از گفتار استاد شعبانی)
قبل انعقاد قرارداد حتما با وکلای پایه یک دادگستری گروه وکلای آزاد مهر مشورت نمایید.